Projekt ustawy zawiera propozycje zmian w ustawie z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 42 póz. 372, Nr 113, poz. 284).

Zmiany te wynikają z konieczności dostosowania obowiązujących przepisów do warunków, w których pracują strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej, oraz do rzeczywistości charakteryzującej się wzrostem dokonywanych czynów noszących znamiona przestępstw oraz wykroczeń w zakresie szkodnictwa łowieckiego i przyrodniczego. Ponadto, bez wątpienia, brak w większości województwach Państwowej Straży Łowieckiej oraz obowiązujące nieprecyzyjne przepisy przyczyniają się do sytuacji, w których zwierzyna łowna stanowiąca własność Skarbu Państwa przedstawia sobą bezspornie atrakcyjny cel kłusowników. W związku z przedstawionymi uwagami od wojewódzkich jednostek Państwowej Straży Łowieckiej oraz wskutek wnikliwej analizy istniejących regulacji prawnych, w ustawie z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie proponuje się następujące zmiany:

W art. 4 poszerza się słownik pojęć używanych w ustawie, w szczególności dotyczy to pojęć wprowadzonych, w nowych artykułach 43a-43k.

Zmieniając art. 12 upoważnia się zarządców oraz dzierżawców obwodów łowieckich do wyznaczania i oznakowywania zakazem wstępu obszarów stanowiących ostoje zwierzyny. Dzierżawcy i zarządcy obwodów w myśl art. 11 ust 3 ustawy współdziałają z nadleśniczymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, w szczególności w zakresie ochrony zwierzyny. W istniejących przepisach - tak w Prawie łowieckim, jak i w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 56 poz. 679 ze zm.), zwanej dalej Ustawą o lasach, nie uwzględnia się faktu, że, w wyniku zmiany krajobrazu, ostojami zwierzyny stają się nie tylko lasy, ale i niedostępne i nieuczęszczane wyrobiska, zarośla, zadrzewienia, bagna, torfowiska i trzcinowiska oraz inne nieużytki położone w sąsiedztwie naturalnych zbiorników wodnych. Dlatego racjonalnym jest, w celu ochrony zwierzyny, przyznanie prawa dzierżawcom i zarządcom obwodów łowieckich do wyznaczenia takich obszarów i oznakowywania ich zakazem wstępu.

W art. 14 dodaje się ust. 2 mający na celu zobowiązanie dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich do wyznaczania osób odpowiedzialnych za zwierzynę ranną i poszkodowaną w wypadkach komunikacyjnych oraz w wyniku innych zdarzeń losowych. Osoby te również będą zobowiązane do uśmiercania zwierząt łownych z widocznymi objawami wścieklizny. Informacje zawierające dane tych osób będą przekazywane miejscowym organom Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej, posterunkom Policji, Ruchu Drogowego, urzędom gmin i sołtysom każdej wsi. Pojawienie się ustępu 2 w art. 14 jest celowe gdyż brak rozstrzygnięć w tym zakresie powoduje, że uczestnicy kolizji lub kierujący maszynami rolniczymi oraz funkcjonariusze Policji, którym są zgłaszane przypadki poszkodowanej zwierzyny, nie wiedzą jak postępować i kogo informować o tych zdarzeniach. Ponadto oczywista jest konieczność wyeliminowania zwierząt z objawami wścieklizny, stwarzających zagrożenia dla ludzi i zwierząt.

Doprecyzowanie brzmienia art. 20 ust. l pkt l służy do wyeliminowania możliwości nierzetelnej ewidencji skupu dziczyzny a tym samym zwiększa szansę ukarania nieuczciwych przedsiębiorców.

Dodanie art. 38a po art. 38 ustawowo gwarantuje strażnikom Państwowej Straży Łowieckiej prawo do otrzymania bezpłatnego umundurowania, oznak służbowych oraz wyposażenia osobistego z obowiązkiem ich noszenia w czasie pełnienia służby. Wzorem tej zmiany posłużył art. 46 ust. l pkt l Ustawy o lasach. Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej, jak i pracownicy Służby Leśnej, również należący do grona funkcjonariuszy publicznych, powinni mieć zapewnione prawo do stosownego umundurowania, oznak służbowych oraz wyposażenia osobistego.

Zmiana art. 39 ust. l, poprzez poszerzenie uprawnień Państwowej Straży Łowieckiej o zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa przyrodniczego, jest spójna z zapisami art. l Prawa łowieckiego stanowiącego, że łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz z zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej.

Zmieniając pkt l, 3, 4 w ust. 2 w art. 39 zapewnia się strażnikom Państwowej Straży Łowieckiej niezbędne środki prawne do zwalczania i zapobiegania przestępstwom i wykroczeniom w zakresie ochrony przyrody, polegające na przyznaniu uprawnień do:

• legitymowania świadków przestępstwa lub wykroczenia,
• zatrzymywania środków transportu w obwodach łowieckich oraz w ich
  bezpośrednim sąsiedztwie, w celu sprawdzenia ich ładunku oraz przeglądania
  zawartości bagaży, w razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia
  przestępstwa lub wykroczenia,
• przeszukania osób w przypadkach uzasadnionego podejrzenia o popełnienie
  przestępstwa lub wykroczenia na zasadach określonych w Kodeksie postępowania
  karnego.

W art. 39 ust. 2 pkt 6 zmiany zostały dokonane w kontekście rozwiązań przyjętych w Kodeksie postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, póz. 555 ze zm) i Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 r. Nr 106, póz 1148 ze zm.).

Poprzez zmianę art. 39 ust. 2 pkt 9 oraz dodanie po pkt. 9 pkt 9a i 9b poszerza się uprawnienia Państwowej Straży Łowieckiej w zakresie kontroli przedsiębiorców prowadzących:

• sprzedaż tusz dziczyzny w zakresie sprawdzenia źródeł jej pochodzenia,
• obrót zwierzyną żywą oraz fermy jeleni i danieli, a także fermy lisów
  pospolitych, tchórzy zwyczajnych i jenotów w zakresie sprawdzenia źródeł
  pochodzenia zwierzyny wymienionej w tym punkcie,
• sprzedaż usług obejmujących polowania wykonywane przez cudzoziemców na
  terytorium RP w zakresie zgodności z przepisami niniejszej ustawy.

W szczególności nadmienić należy, ze mocą art. 3 pkt l tiret 2 ustawy dnia 25 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2001 r. Nr. 129, póz. 1438) jelenie i daniele zostały włączone do kategorii zwierząt gospodarskich, które mogą być

utrzymywane w warunkach fermowych, w celu pozyskania mięsa i skór. W związku z tym, w szczególności, w celu wyeliminowania nadużyć na takich fermach, został wprowadzony pkt 9a w art. 39. ust. 2.

Zmiana pkt 10 i dodanie pkt l la w art. 39 ust. 2 oraz zmiana art. 39 ust. 3 wynikała z konieczności wyposażenia strażników Państwowej Straży Łowieckiej w środki przymusu bezpośredniego niezbędne do wykonywania powierzonych im zadań. W szczególności brak tych środków odczuwa się przy zatrzymywaniu podejrzanych o kłusownictwo albo ujęciu sprawców wykroczeń lub przestępstw na gorącym uczynku. Za faktem poszerzenia środków ochronnych przemawia to, że zadania i obowiązki funkcjonariuszy Państwowej Straży Łowieckiej określone w Prawie łowieckim są bardzo zbliżone do zadań i obowiązków funkcjonariuszy Straży Leśnej oraz Straży Parków Narodowych, wyposażenia których w sposób znaczący różnią się od wyposażenia strażników Państwowej Straży Łowieckiej. W związku z tym zachodzi konieczność poszerzenia wyposażenia funkcjonariuszy Państwowej Straży Łowieckiej o uzbrojenie niezbędne do zapewnienia im bezpieczeństwa w trakcie wykonywania czynności służbowych.

Mając powyższe na uwadze oraz wzorując się na art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 99 póz. 1079 ze zmianami) i na art. 47 ust. 2 pkt 9 oraz. ust. 3 pkt 5 Ustawy o lasach, środki ochronne strażników Państwowej Straży Łowieckiej zostały poszerzone o : broń gazową, pałkę wielofunkcyjną, kajdanki, kamizelki kuloodporne i psa służbowego.

Intencją zmiany art. 40 ust. l jest potrzeba dokonania weryfikacji obowiązujących obecnie wymagań i uprawnień dotyczących strażników łowieckich, zatrudnionych przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich. Strażnik powinien współdziałać z Państwową Strażą Łowiecką w zakresie przekazywania wszelkich informacji dotyczących występujących zagrożeń. Powinien być dobrym gospodarzem łowiska, znać dobrze teren i być przewodnikiem po nim. Nakładania grzywien i prowadzenia czynności procesowych powinny wykonywać uprawnione, profesjonalne służby mundurowe wyposażone w instrumenty prawne, środki

przymusu bezpośredniego. Takie rozwiązanie jest racjonalne, sensowne i możliwe w realizacji. W związku z tym w art. 40 ust. l dokonane zostały stosowne poprawki.

Zmiana art. 41 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 jest konsekwencją poszerzenia wyposażenia strażników Państwowej Straży Łowieckiej o broń gazową. W wyniku dokonanych zmian upoważnia się Ministra właściwego do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych sposobów używania, ewidencjonowania i przechowywania w siedzibach Państwowej Straży Łowieckiej broni, amunicji i ręcznych miotaczy gazu. Rozporządzenie powinno określać szczegółowe wymogi dotyczące przechowywania, używania, ewidencjonowania w siedzibach Państwowej Straży Łowieckiej broni, amunicji do tej broni oraz ręcznych miotaczy gazu, a także wzory dokumentów niezbędnych do ewidencjonowania broni i amunicji oraz ręcznych miotaczy gazu, jej wydawania i zdania, jak również warunki techniczne, jakim powinien odpowiadać magazyn broni.

Ocena konieczności zmiany art. 43 oraz dodanie art. 43a - 43k powinna być przeprowadzona w kontekście zmian przepisów karnych, umieszczonych w art. 51 ust. l Prawa łowieckiego. W rozumieniu art. l ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeksu wykroczeń (Dz. U. z 1971 r. Nr 12, póz. 114 ze zm.) odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 złotych lub nagany. Natomiast uprawnienia do prowadzenia postępowań mandatowych określa art. 95 § l ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 r. Nr 106, póz. 1148 ze zm.), który określa, że postępowanie mandatowe prowadzi Policja, a inne organy, gdy przepis szczególny tak stanowi. Tak więc strażnicy Państwowej Straży łowieckiej mocą art. 39 ust. 2 pkt 2 Prawa łowieckiego otrzymali prawo do nakładania i ściągania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia popełniane na terenach obwodów łowieckich w zakresie szkodnictwa łowieckiego. Natomiast brak stosownych regulacji prawnych zapobiegających zdarzeniom, które w rzeczywistości mają miejsce zwiększa zagrożenie bezpieczeństwa osób i przyczynia się do strat w gospodarce łowieckiej. Paragrafy 5-16 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska,

Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 4 kwietnia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków wykonywania polowania oraz obowiązku znakowania (Dz. U. z 1997 r. Nr 35, póz. 215 ze zm.) określają obowiązkowe warunki przy spełnieniu których, polowanie jest dopuszczalne. Natomiast w praktyce myśliwi, zarządcy oraz dzierżawcy obwodów łowieckich nagminnie nie dopełniają swych obowiązków. Nie przestrzeganie tych podstawowych, ważnych przepisów zapewniających bezpieczeństwo osób i zapobiegających stratom w łowisku powinno być zakazane i karane w trybie regulacji o postępowaniu w sprawach o wykroczenia. W związku z tym zostały dokonane stosowne poprawki w Prawie łowieckim poprzez przeniesienie §5-16 ww. rozporządzenia do Prawa łowieckiego w postaci zmienionego art. 43 oraz dodanych art. 43a, 43b, 43d-43k w celu sformułowania stosownych przepisów karnych w art. 51 ust. l. W art. 43c:

• w ust. l i 2 zostały umieszczone stosownie zredagowane ustawowe
  upoważnienia dla Ministra właściwego do spraw środowiska, które przed zmianami
  znajdowały się w art. 43 ust. 2 i 3,
• w ust. 3 została umieszczona delegacja ustawowa dla Ministra właściwego do
  spraw środowiska w celu określenia wzoru upoważnienia do wykonywania polowania
  indywidualnego oraz wzoru książki ewidencji pobytu na polowaniu indywidualnym.

Zmiana w art. 51 ust. l pkt 5 jest wynikiem odnotowywanego coraz częściej procederu wybierania soli z lizawek i karmy z paśników. Proceder ten należy karać tak samo jak niszczenie urządzeń łowieckich.

Wobec wzmożonej penetracji terenów leśnych i innych obszarów stanowiących ostoje, zwierzyna jest permanentnie niepokojona i zmuszana do przemieszczania się i migracji. Zatem zasadne jest dodanie pkt. 7 w ust. l w art. 51. Ponadto proponowany zapis jest prawną konsekwencją zmiany art. 12 ustawy. Usankcjonowanie łamania tego zakazu poprawi warunki bytowania zwierzyny.

Intencją art. 51 ust. l pkt 8 jest usunięcie uchybień, mogących w konsekwencji prowadzić do nielegalnego obrotu dziczyzną. Przeprowadzone dotychczas liczne kontrole w punktach skupu dziczyzny ujawniły wiele nieprawidłowości. Państwowa Straż Łowiecka odbiera sygnały o uchybieniach w biurach prowadzących sprzedaż

cudzoziemcom polowań na terytorium Polski. Tego typu nieprawidłowości nie były do tej pory karane. Za drobne uchybienia i zaniedbania karać powinno się sprawców w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Wysokość szkody wynoszącą do 100 zł przyjęto wzorując się na art. 134 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. -Kodeks wykroczeń (Dz. U. 1971 r. Nr 12 póz. 144 ze zm.)

Zwiększająca się liczba przypadków kłusownictwa przy pomocy wnyków i innych urządzeń świadczy o tym, że jest to proceder bardzo pospolity. Obecny stan prawny nie precyzował i nie sankcjonował ich posiadania. Napotykane w łowiskach osoby przenoszące takie narzędzia podejrzane o kłusownictwo tłumaczyły, że zostały one zebrane, aby nie stwarzały zagrożenia. Wskutek tego został wprowadzony art. 52a oraz zmieniony przepis art. 52 pkt l.

Mocą art. 2 projekt ustawy zachowuje się w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie obowiązującego Prawa łowieckiego z zastrzeżeniem, że dotychczasowe przepisy wydane na podstawie art. 41ust.2 pkt 2, ust 3 oraz art. 43 ust. 3 będą obowiązywały, maksymalnie w ciągu 6 miesięcy, od dnia ogłoszenia ustawy zmieniającej Prawo łowieckie do dnia wydania nowych przepisów wykonawczych.

Artykuł 3 przewiduje, ze ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem art. l pkt 11 w zakresie art. 43b ust. 2, który wchodzi w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia nowych przepisów wykonawczych, o których mowa w art. 2 ust.2 projektu ustawy.

Szacuje się, że w wyniku poszerzenia wyposażenia strażników Państwowej Straży Łowieckiej w niezbędne środki ochronne i transportu terenowego, w budżecie państwa powinny być zarezerwowane środki pieniężne w wysokości 4 487 000 zł, to jest ok. 4,5 min. zł. . Z kolei przy rozważaniu celowości poniesienia takich wydatków, bezspornie trzeba uwzględnić, ze strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej będą w posiadaniu wyposażenia koniecznego do nakładania i ściągania grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia popełniane na terenach obwodów łowieckich w zakresie szkodnictwa łowieckiego i przyrodniczego.

Ponadto, Najwyższa Izba Kontroli w raporcie z maja 2003 uznała za niezbędne zabezpieczenie w budżecie państwa środków koniecznych do funkcjonowania

Państwowej Straży Łowieckiej oraz stwierdziła nieprawidłowości w zakresie prowadzenia gospodarki łowieckiej. Nieprawidłowości te spowodowały uszczuplenia bezpośrednie w obszarach zbadanych przez NIK w dochodach budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego w wysokości 364 087 zł. Koszty nieoszacowane w pogłowiu zwierzyny łownej, w urządzeniach łowieckich, w utracie walorów krajobrazowych i środowiskowych - aczkolwiek nie wykazane w raporcie NIK - są wielokrotnie wyższe.

Na podstawie art. 34 ust. 2 pkt. 7 Regulaminu Sejmu niniejszym oświadcza się, że przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Powrót