Powrót
Borsuk
Daniel
Dzik
Dziki królik
Jeleń sika
Jeleń szlachetny
Jenot
Kozica
Kuna domowa
Kuna leśna
Lis
Łasica łaska
Łoś
Muflon
Norka amerykańska
Norka europejska
Piżmak
Ryś
Sarna
Tchórz stepowy
Tchórz zwyczajny
Wilk
Wydra
Zając bielak
Zając szarak
|
Jenot - Nyctereutes procyonoides (Gray, 1843)
Rząd: Drapieżne - Carnivora
Rodzina: Psowate - Canidae
|
|
Opis: Jenot jest zwierzęciem nieco mniejszym od lisa. Tułów ma długi, krępy, nogi długie, głowę małą z krótkim, spiczastym pyskiem. Zaokrąglone uszy ledwo wystają z długich włosów głowy. Zęby charakterystyczne dla drapieżnika- wszystkożercy. W porównaniu z uzębieniem lisa kły są słabiej rozwinięte, powierzchnia cierna zębów trzonowych szersza.
Formuła zębowa: 3 1 4 2/3 1 4 3 Krótki ogon nie przekracza 1/3 długości ciała. Futro zimowe tworzą bardzo długie ościste włosy (120 mm) i gęsty włos puchowy. Długi włos pokrywa równomiernie całe ciało włącznie z głową i ogonem.
Tylko kończyny, pysk, i zewnętrzna strona uszu pokryte są krótkim, gęstym włosem. Włosy na kończynach, uszach, wokół oczu i na policzkach są ciemnobrązowe lub prawie czarne, na bokach szyi, bakach, czole i pysku białożółte. Włosy porastające policzki i boki głowy tworzą charakterystyczne bokobrody. Włosy ościste na grzbiecie, łopatkach i ogonie są ciemnobrunatne lub czarne, tworząc jakby krzyż. Brunatnoszare umaszczenie boków przechodzi w żółtoszare na brzuchu. Futro letnie pozbawione włosów puchowych jest jaśniejsze od zimowego, o odcieniu rudobrązowym. Stopy są nie- owłosione.
Występowanie: Jenot jest jedynym przedstawicielem rodzaju Nyctereutes. Do 1928 r. występował na wolności tylko we wschodniej Azji: w Kraju Ussuryjskim i Amurskim. wschodnich Chinach, Korei i Japonii. Wyróżniono tam 5 podgatunków. Obecnie jenot występuje od okolic Bremy do wyspy Hokkaido i od pogranicza chińsko-wietnamskiego do górnej Dwiny i północnej Finlandii . W Europie zadomowił się poza tym w Czechosłowacji, Rumunii i Bułgarii. Pojedynczo spotyka się go na Węgrzech, w Austrii, Szwecji i Norwegii. W Polsce pierwsze egzemplarze zaobserwowano w 1955 roku, a obecnie spotykany jest w całym kraju .W północno-wschodniej części Polski występuje licznie i populacja ma tu charakter trwały i zwarty.
Biotop: Jenot zajmuje najchętniej tereny lasów liściastych położone w pobliżu zbiorników lub cieków wodnych. Spotkać go też można w lasach mieszanych i przybrzeżnych zaroślach. W zasadzie bytuje do wysokości 300 m n.p.m. choć spotykano go na wysokości 700 m n.p.m. Unika suchych borów sosnowych.
Pokarm: Odżywia się głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego, choć pobiera także, zwłaszcza jesienią, znaczne ilości pokarmu roślinnego.
Rozród: Młode jenoty osiągają dojrzałość płciową w wieku 8-10 miesięcy. Są to zwierzęta monogamiczne. Pary formują w październiku, listopadzie. Sezon godowy rozpoczyna się w początkach lutego i w zależności od klimatu i pogody w różnych strefach geograficznych trwa do końca kwietnia. Kopulacja ma miejsce w nocy lub wczesnym rankiem i trwa od 6-7 do 20 min. Cieczka u suk trwa od kilku godzin do 6 dni. W czasie cieczki dochodzi do 2-3 (maksymalnie 5) kopulacji.
Ciąża trwa 59-70 dni. W ciągu roku bywa tylko 1 miot - w kwietniu i maju. W miocie rodzi się zazwyczaj 6-7 szczeniąt, maksymalnie 15-16 . Laktacja trwa 45-60 dni, lecz młode już w wieku 1 miesiąca zaczynają korzystać z pokarmu dostarczonego przez dorosłe zwierzęta. Młode rodzą się ślepe, pokryte krótkim, gęstym, ciemnobrunatnym włosem puchowym. Dwumiesięczne jenoty mają już umaszczenie zbliżone do dorosłych.
Jenoty żyją przeciętnie 1,5-.2,0 lat, maksymalnie 10-11 lat.
Naturalnymi wrogami jenota są: wilk, ryś, orzeł bielik i lis (dla szczeniąt).
Behawior: Jenoty są aktywne nocą, tylko w czasie lata można je spotkać rano i wieczorem. Zachowują się bardzo ostrożnie. Dnie spędzają w norach lub legowiskach w gęstych trzcinach czy zaroślach. W czasie żerowania przeszukują brzegi zbiorników wodnych, chodzą po płyciznach. Doskonale i chętnie pływają. W lesie poruszają się wolno, przeszukując starannie różne zakamarki. Po odkrytych haliznach przebiegają szybko. W razie niebezpieczeństwa warują, starając się wtopić w tło otoczenia. Czasem zamykają oczy i udają martwe, by przy nadarzającej się okazji szybko i niespodziewanie czmychnąć. Tam gdzie jest ich dużo, często 2 lub 3 osobniki żerują w pobliżu. Węch mają doskonały, wzrok i słuch dość słaby.
Nory kopią nie dalej jak 500-800 m od brzegów wód. Są one proste, zazwyczaj z jedną komórką i jednym wyjściem długości 3-6 m. Za komorą znajduje się jeszcze krótki odcinek ślepej nory. Częściej jednak korzystają z opuszczonych nor borsuczych czy lisich. Przystosowują je do swych potrzeb wyściełając gniazdo i zatykając zbędne wyjścia. Nory utrzymane są w czystości.
W odległości 10-15 m od wyjścia znajdują się jamy wypełnione kałem. Kału nie zagrzebują. Latryny ukryte są często pod nawisami świerków.
Nory zajmują w październiku po uformowaniu par i przebywają w nich z krótką wiosenną przerwą do lipca, tj. do usamodzielnienia się szczeniąt. W lecie korzystają z nor doraźnie, częściej spędzają dnie w legowiskach usłanych w trzcinach lub gęstych zaroślach, pod wykrotami, nawisami świerków czy też stogami siana. Teren łowiecki jenota może wynosić 1-12 km2.
Część zimy jenoty przesypiają, mniej więcej od końca grudnia do końca stycznia, czasem lutego. Sen ten nie jest jednak głęboki. W ciepłe pogodne noce jenoty wychodzą z nory do miejsc oddawania kału i na krótkie poszukiwanie żeru, nie oddalając się więcej jak na 150-200 m. Na zimę jenoty tyją, zwierzęta, które nie zgromadziły dostatecznego zapasu tłuszczu nie zasypiają na zimę i zazwyczaj giną. W końcu lutego wzrasta aktywność jenotów, powoduje ją głód i sezon godowy.
W czasie godów samce wydają głos w postaci skowytu i głuchego mruczenia. Jenoty linieją wiosną najpierw gubiąc włos puchowy, a następnie ościsty. Proces zmiany włosa kończy się w zależności od płci i stanu fizjologicznego od października do grudnia.
Znaczenie gatunku: Jenot jest u nas obcym elementem przyrodniczym. Chociaż w ciągu roku odżywia się przeważnie drobnymi gryzoniami i bezkręgowcami, jednak wiosną i latem może specjalizować się w pustoszeniu naziemnych i nadwodnych gniazd i lęgów ptasich, redukując pogłowie kaczek i kuraków leśnych. Na przedwiośniu może być groźny dla osłabionych saren Jest konkurentem znacznie cenniejszych rodzimych gatunków - lisa i borsuka oraz roznosicielem groźnych chorób i pasożytów (wścieklizna, świerzb). Z racji trybu życia i wszystkożerności jest bardzo trudny do zredukowania i wytępienia.
Góra strony
|
|
|
